Những ngã tư và những cột đèn

“Tháng sáu 1965. Tôi ngồi một ngày không rõ thứ ba hay chủ nhật. Bên ngoài cửa sổ tôi xanh lúc này, có sáu cây bàng lá xanh, và nhiều căm nhông xanh quân sự đậu, có tháng sáu vắng lặng, và phố thời chiến vắng lặng. Phố tháng sáu thịnh hành màu phòng không, tự vệ, cán bộ, bộ đội sẵn sàng phòng không. Sáng nay không ra phố, tôi làm việc, trên những cuốn nhật kí, bìa dằn di. Tôi dừng lại, để đặt ở đây, một loạt câu hỏi.”

Trần Dần trở lại với một cuốn nhật kí trên tay. Sổ Bụi và Cổng Tỉnh xa rồi không rõ nữa. Nhưng cuốn tiểu thuyết này thì rất rõ ràng và rành mạch. Nếu như mắt tôi đã nhìn thấy nỗi đau chiến tranh và sự băng hoại đạo đức qua từng con chữ, thì tôi cũng có thể nhìn sâu hơn nữa, qua những lá bàng, qua những mực tím trên trang nhật kí và giấy cũ nhàu nát, một tâm hồn tổn thương, rối bời.